Memorijalna ploča u spomen na 6.300 ubijenih jevrejskih žena i dece

Otkrivanjem spomen-ploče na zgradi KC „Grad” u Ulici braće Krsmanović 4, posvećene stradanju

6.300 jevrejskih žena i dece, zatočenih u nacističkom logoru na Starom sajmištu, koji su usmrćeni u dušegupki, kamionu gasnoj komori, opština Savski venac juče je započela gradnju memorijalne celine. Metalnu tablu sa natpisom na srpskom i engleskom jeziku koja svedoči o putovanju smrti od tog mesta u Savamali do masovnih grobnica u Jajincima, otkrili su Josef Levi, ambasador Izraela, i Dušan Dinčić, predsednik opštine Savski venac. Ambasador Levi istakao je da se ubijanje nevinih Srba, Roma i Jevreja nikada ne sme zaboraviti. – Mnogi danas pokušavaju da relativizuju zločine. Ne dozvolimo. Tačno se zna da su nacisti ubijali moj i vaš narod i to moramo zapamtiti. Kada govore o holokaustu mnogi pominju brojeve, 67.000 srpskih Jevreja brutalno ubijenih u toku Drugog svetskog rata. Ali umesto brojeva treba govoriti o ljudskim sudbinama, ženama, starima, deci čiji je jedini greh i bio što su roneni kao Jevreji i imali drugačije ime, nacionalnost, veru – istakao je Levi. Ambasador Izraela posebno je zahvalio profesoru Milanu Koljaninu, istoričaru, za sve što je uradio za očuvanje sećanja na jevrejske žrtve, kao i Branimiru Gajiću, članu Opštinskog veća, koji se svojski trudi da se ne zaborave zločini iz Drugog svetskog rata, a naročito masovno uništenje Jevreja od marta do maja 1942. Dušan Dinčić, predsednik opštine Savski venac, najavio je da će ova lokalna samouprava za nekoliko nedelja na istom mestu podići i spomenik žrtvama dušegupke. – Nadam se da će to podstaći nadležne da dostojno obeleže i druga mesta stradanja, poput stratišta Topovske šupe i logora Staro sajmište. Rabin Isak Asijel objasnio je da je formiranje memorijalne celine u Savamali značajno ne samo za jevrejsku zajednicu već i druge antifašiste i stradalnike iz redova srpskog i romskog naroda. Antrfile:

Crna linija na putu smrti

Ambasador Josef Levi je predložio da opština Savski venac upotpuni memorijalnu celinu tako što bi crnom linijom bila obeležena prva trasa na putu smrti kojim se dušegupka kretala od Savamale do Železničke stanice. To je, kako kaže, praksa ustaljena u još nekim evropskim gradovima. Tekst na juče postavljenoj memorijalnoj ploči sastavio je istoričar Milan Koljanin, koji je i član komisije koja je izabrala idejno rešenje budućeg spomenika u Ulici braće Krsmanović. On naglasio da bi zamisli opštine Savski venac trebalo da prerastu u državni projekat. Nadam se da je ovo samo prvi korak u očuvanju sećanja na zločine nacista nad beogradskim Jevrejima, ali i Romima, Srbima i svim antifašistima. Srbija bi trebalo da obeleži i druga mesta na putu stradanja Jevreja, prvenstveno Staro sajmište, najveći nacistički logor za Jevreje na teritoriji Jugoslavije. Trebalo bi ustanoviti jedno memorijalno mesto posvećeno svim žrtava Drugog svetskog rata, pa i čitavog dvadesetog veka – naglasio je Koljanin.